Με αφορμή τον φετινό εορτασμό «Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς», με θέμα «Αρχιτεκτονική Κληρονομιά», γιορτάσαμε ως Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος το τριήμερο 26 – 28 Σεπτεμβρίου 2025, με πολιτιστικές δράσεις σε Οινιάδες, Ναύπακτο και Μεσολόγγι.
Την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου για πρώτη φορά υλοποιήθηκε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Πάμε θέατρο… στους Οινιάδες;», σε μαθητές των Δημοτικών Σχολείων Λεπενούς και 2ου Κατοχής. Σε ένα από τα επιβλητικότερα μνημεία των Οινιαδών, στο αρχαίο θέατρο, οι μαθητές ενημερώθηκαν για την αρχιτεκτονική μορφή του, την καλή ακουστική του και την χωρητικότητά του, αλλά και για την στερέωση, αποκατάσταση και ανάδειξή του κατά το έργο Ε. Π. «Δυτική Ελλάδα 2014-2020», που εντάχθηκε το 2020. Στο μεγαλοπρεπές θέατρο ξετυλίξαμε ιστορίες για τον ποταμό Αχελώο, για τις απελευθερωτικές επιγραφές αλλά και θρύλους για τον βασιλιά Ανήλιαγο και την αγαπημένη του Κυρά Ρήνη. Οι γνώσεις τους στο τέλος, αξιολογήθηκαν ευχάριστα και δημιουργικά μέσω εκπαιδευτικού εντύπου.
Την Παρασκευή 26 και το Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στην Ναύπακτο, η δράση μας με τίτλο: «Τα Κτήρια Μιλούν – Μνήμες σε Κώδικα». Την πρώτη ημέρα την δράση παρακολούθησαν μαθητές ενώ την δεύτερη κάτοικοι της πόλης και επισκέπτες. Ήταν μια ψηφιακά υποστηριζόμενη περιπατητική εμπειρία, αφιερωμένη στην ανάδειξη της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πόλης της Ναυπάκτου καθώς και στην ιστορία της. Εστίασε στα μνημεία, όπως το Κάστρο Ναυπάκτου, το Αρχοντικό Τζαβέλλα, το Βεζίρ Τζαμί, τον ενετικό προμαχώνα της Δυτικής πύλης επί της οδού Μεσολογγίου, τη Σιδηρόπορτα, το Αρχοντικό Μπότσαρη κ.α. αλλά και μικρότερα τοπόσημα, όπως οι οθωμανικές κρήνες, οι προτομές ευεργετών και ηρώων. Επίσης σύμφωνα και με τις οδηγίες του προγράμματος και σε κτήρια με ιστορικό, αισθητικό και κοινωνικό ενδιαφέρον, όπως το Δημαρχείο και η Παπαχαραλάμπειος Βιβλιοθήκη. Οι συμμετέχοντες ακολουθούσαν την διαδρομή μέσα από ψηφιακό χάρτη με τη βοήθεια ενός QR code. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε και ο βραδινός περίπατος του Σαββάτου, όπου συζητήθηκε και ο ρόλος του βραδινού φωτισμού της πόλης σε σχέση με την ρυμοτομία της και την ανάδειξη των μνημείων. Η δράση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Αδελφότητα Ναυπακτίων Αττικής. (Ε. Κατσούλη, Κ. Χαμηλάκη, Α. Τηλιγάδα, Δ. Γαβριηλίδης και από την Αδελφότητα Ναυπακτίων οι Κ. Βουτσινάς και Σ. Πολονύφη).
Την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου υλοποιήθηκε στο φουαγιέ του Ξενοκράτειου Αρχαιολογικού Μουσείου η ημερίδα «ΞΕΝΟΚΡΑΤΕΙΟ 1885-2025: Από το Σχολείο στο Μουσείο». Οι ομιλίες όλων των εισηγητών πολύ ενδιαφέρουσες και συγκινητικές, αποκαλύπτοντας άγνωστες βιωματικές πτυχές παλιών μαθητών και δασκάλων του Ξενοκρατείου Δημοτικού Σχολείου. Στο δεύτερο μέρος της ημερίδας εισηγήθηκαν υπάλληλοι του Υπουργείου Πολιτισμού αλλά και ξεναγός της περιοχής σχετικά με την λειτουργία του κτηρίου ως Κεντρικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αιτωλοακαρνανίας.
Στην εκδήλωση παρέστη η κα Μ. Παπαδημητρίου εκ μέρους του δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων και πλήθος κόσμου από Μεσολόγγι, Αγρίνιο, Ναύπακτο και Πάτρα. Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλονται στις δασκάλες του Ξενοκρατείου κα Ειρήνη Καρανικόλα και κα Παναγιώτα Πελέκη, την Αναπληρώτρια Διευθύντρια Τμήματος των ΓΑΚ Αιτωλοακαρνανίας κα Σωτηρία Τσατσά, τους μαθητές του Ξενοκρατείου κ. Κώστα Καρκανιά, κ. Ηλία Γουβέλη, κα Ιωάννα Λαχανά, κ. Γρηγόρη Τσίγκα και Παναγιώτη Γιωτόπουλο για τις όμορφες εμπειρίες και φωτογραφίες που μοιράστηκαν μαζί μας, την κα Ελένη Πλακίδα, που μίλησε για μνήμες του Ξενοκρατείου ως μαθήτρια του απέναντι σχολείου, του 3ου Δημοτικού και τέλος την κα Ελευθερία Τσακανίκα σαν δασκάλα τμήματος θεάτρου του Καλλιτεχνικού Εργαστηρίου στο Ξενοκράτειο, πριν μετατραπεί σε μουσείο.
Στο δεύτερο μέρος της ημερίδας, η Γενική Διευθύντρια Κλασικών Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς και πρώην Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος κα Ολυμπία Βικάτου παρουσίασε την ευόδωση της ιδέας να μετατραπεί το κτήριο του Ξενοκρατείου σε μουσείο, αλλά και τις δράσεις που θα ολοκληρωθούν, στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την έξοδο του Μεσολογγίου, εκ μέρους του Υπουργείου Πολιτισμού. Ο κ. Χ. Κολώνας, εκ μέρους του κ. Γιώργου Παπανδρέου, Προϊσταμένου της Υπηρεσίας των Νεωτέρων Μνημείων Τεχνικών Έργων Δυτικής Ελλάδος, Πελοποννήσου και Νοτίου Ιονίου, μας παρουσίασε την αρχιτεκτονική μετατροπή του κτιρίου από διδακτήριο σε μουσείο. Η Αναπληρώτρια Προϊσταμένη της ΕΦΑΑΙΤ κα Σαράντη ενημέρωσε για τις δράσεις και την επικοινωνιακή πολιτική του μουσείου, καθώς και για τις προοπτικές εξωστρέφειας στο μέλλον, ενώ η μουσειοπαιδαγωγός της Εφορείας κα Μιμίκα Γαβρίνα εστίασε στην μουσειακή αγωγή και τα εκπαιδευτικά προγράμματα που υλοποιούνται σε αυτό, από την έναρξη λειτουργίας του έως σήμερα. Τέλος, η ημερίδα έκλεισε «με τα μάτια» του ξεναγού κ. Γιώργου Αποστολάκου, που μας μετέφερε από την δική πλευρά την εμπειρία του στο εμβληματικό Ξενοκράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο