paloukova

Τό μέρος πού βρίσκεται σήμερα ή Μανδρινή (Μεγάλη Παλούκοβα) κατοικείτο έπί Αίτωλικής Συμπολιτείας. Τό χωριό τούτο ύπήγετο στό κρατίδιο της Όφιονίας καί οι κάτοικοι ονομάζονταν Όφιονείς. Ή Όφιονία βρισκόταν στό βορειοανατολικό μέρος της Αιτωλίας, τό όποιο συνόρευε προς βορρά μέ τόν Τυμφρηστό, Όξυά, Βαρδουσία καί Γκιώνα καί έπεκτείνετο μέχρι του Μαλιακού κόλπου. Ύπήγετο εις τήν Αίτωλική Συμπολιτεία, ή οποία άκμασε άπό τό 1.500 έως τό 217 π.χ. Τό 1104 π.χ. κατέλαβον οι Αιτωλοί τήν Ήλείαν ύπό τό βασιλέα τών Αιτωλών Όξύλο. Στήν Αιτωλική Συμπολιτεία κατοι­κούσαν, εκτός τών Αιτωλών, οί Άγραείς, οι Όφιονείς καί οι Άποδοτοί. Ή Αιτωλία καί ή Ακαρνανία, όπως γράφει ή Ιστορία, κατεστράφησαν άπό πανώλη τό 783 έως τό 1067 μ.Χ. καί δοκιμάζονταν δεινώς άπό επιδρομές Σλάβων, Βουλγάρων κ.λ.π. καί έπαθαν πολλά έπί Νορμανδικών επιδρομών τό 1081 – 1107 μ.Χ. Τότε κατά πάσα πιθανότητα κατεστράφη μέ τήν Αιτωλία καί τό κρατίδιο της Όφιονίας.

Δια του Π.Δ./τος το χωριό μετονομάστηκε άπό Μεγάλη Παλούκοβα εις «Μανδρινή» τό έτος 1925. Τούτο έγινε διότι τά ονόματα πού είχαν πολλά χωριά, ήταν Σλαβικά, καί γι’ αύτό άλλαξαν ονομασία.
Ή Μεγάλη Παλούκοβα  πότε ακριβώς έκατοικήθη, δέν μπορούμε επακριβώς νά τό προσδιορίσουμε, ούτε άπό πού κατάγονταν οί πρώτοι κάτοικοι. Πάντως κατά τό 1715 όταν οί Τούρκοι έξεδίωξαν τους Ενετούς βάσει συμφωνίας άπό τήν Πελοπόννησο, έγινε ή πλέον χειρότερα σφαγή άπό τους Τούρκους αμέσως μετά τήν κατάληψη της Πελοποννήσου, επειδή οί χριστιανοί χαρακτηρίστηκαν ώς φιλοενετοί λόγω του χριστιανισμού. Κατά τήν ίδια χρονολογία περίπου έπεσε καί πανώλη στην Πελοπόννησο καί ερημώθηκαν πολλές περιοχές. Οί κάτοικοι της Πελοποννήσου γιά τους ανωτέρω λόγους αναγκάστηκαν νά μεταναστεύσουν σέ διάφορα μέρη της Ελλάδος: Μικρά Ασία, Νήσους Αιγαίου, Ήπειρο, Στερεά Ελλάδα καί Θράκη.

Τότε φαίνεται έφυγαν καί οί πρώτοι κάτοικοι τής Μεγάλης Παλούκοβας άπό τήν Πελοπόννησο καί κατά πάσα πιθανότητα άπό τό χωριό Παλούκι της Ηλείας. Από τό όνομα Παλούκι τού χωριού τους πήραν τό όνομα Παλουκοβίτες. Δέν αποκλείεται καί στή Μικρά Παλούκοβα (Λεύκα) νά εγκαταστάθηκαν λιγότεροι καί γι’ αύτό πήρε τό όνομα Μικρά Παλούκοβα.
Τό χειμώνα λόγω του όρεινου υψομέτρου καί τών κλιματολογικών συνθηκών, οί κάτοικοι άπό πολλά χρόνια κατέβαιναν στά χειμαδιά, άλλοι στή Ναύπακτο καί οί περισσότεροι στό Μεσολόγγι.
‘Η Μεγάλη Παλούκοβα (Μανδρινή) βρίσκεται στή Νότια πλευρά του όρους Όξυά.

Τό χωριό άπό τό ψηλότερο σημείο της Όξυάς απέχει 10 χιλιόμετρα περίπου, πού διέρχεται ό δρόμος προς Γαρδίκι – Φθιώτιδος. Ανατολικά καί σε απόσταση 7 χιλιομέτρων βρίσκεται ή Μικρά Παλούκοβα- Λεύκα. Νοτιανατολικά καί σέ απόσταση 6 χιλιομέτρων περίπου βρίσκεται ή Κυδωνιά. Νοτίως καί σέ απόσταση 8 χιλιομέτρων βρί­σκεται τό Δενδροχώρι Δυτικά καί σέ απόσταση 8 χιλιομέτρων βρίσκεται τό Σταυροπήγιον (Άμπλιανη). Νοτίως καί σέ απόσταση 7 χιλιομέτρων είναι ή (Άβώρανη) – Λιβαδάκι.

Ή Μεγάλη Παλούκοβα (Μανδρινή) άκμασε άπό τό 1910-1940. Οί κάτοικοι πού κατέβαιναν γιά παραχείμαση, απόχτησαν περιουσίες όλοι σχεδόν, άλλοι στή Ναύπακτο, Λυγιά – Ξηροπήγαδο – Μολύκριο – Αντίρριο – Μακρυνία – Άγριλιά – Μεσολογγίου καί οι περισσότεροι στον Άγιο Θωμά Μεσολογγίου. Στόν Άγιο Θωμά μονιμοποιήθηκε καί τό σχολείο. Οι κάτοικοι της Μεγάλης Παλούκοβας τά παλιά χρόνια είχαν μεγάλη κτηνοτροφία καί άπεκόμιζαν πολλά κέρδη.